Een man kreeg een pratende papegaai cadeau, maar de papegaai had een vreselijke houding en, erger nog, vreselijke taal. De man probeerde herhaaldelijk de taal van de papegaai te veranderen, maar niets hielp. Op een dag was de papegaai erg beledigend en in boosheid en frustratie gooide de man de papegaai inde vriezer, waarop onmiddellijk een geschreeuw met excuses kwam.
Toen de man de deur opende, stapte de papegaai voorzichtig op zijn uitgestrekte arm en zei beleefd: “Ik excuseer me voor mijn gedrag. Ik heb je beledigd en ik beloof je te veranderen, accepteer alsjeblieft mijn oprecht en nederig excuus.” Verbijsterd, maar nog voordat de man kon vragen wat zijn gedrag zo snel had doen veranderen, ging de papegaai verder: “En als ik zo vriendelijk mag vragen, wat heeft de kip uitgespookt?”
Ze staan niet toe dat de Geest van de Heer hen verandert
Dit grappige voorbeeld laat ons de slechte kant van het menselijk (papegaai) gedrag zien. In die zin, dat wij vaak niet voor de lange termijn veranderen door wat we meemaken, tot en tenzij er misschien iets dramatisch plaatsvindt. We kunnen voor een moment nadenken over iets, maar om iets te laten ‘zakken’ zodat het ons voor de lange duur verandert vereist eerlijk zelfonderzoek.
Daar komt nog bij dat mensen die misbruik maken van anderen, vaak vertellen wat er met die ander mis is, om zo de aandacht van zichzelf af te leiden, zodat ze zelf niet hoeven te veranderen, of zich hoeven aan te passen…door in woede uit te barsten hopen ze dat die ander afgeschrikt wordt en niets durft te doen, of ze keren zich in zichzelf, misprijzend, als een defensief mechanisme om zich van die ander te distantiëren of van een situatie. Degene die misbruik pleegt is vaak boos op het leven.
Hoe iemand die misbruik maakt, daarmee kan stoppen: Openbaring, gevolgd door hard werken
Allereerst moet men een openbaring hebben over het feit dat zij misbruik maken en moeten ze ongezouten eerlijk zijn met zichzelf, gekoppeld aan een verlangen te willen veranderen. Dat verlangen te willen veranderen moet groter zijn dan het verlangen het leven te houden zoals het is.
Dit is een proces, wat leidt naar dat moment van helderheid en transparantie;na die openbaring is het nog een heel proces. Vaak bidden mensen dat God hen zal aanraken, zodat het allemaal weggaat, maar het Woord zegt, en het echte leven laat zien, dat Hij meestal met hen wandelt, uit het disfunctioneren en de misbruik, naar een normaal functioneren. Relaties zullen in de loop van de tijd genezen en gezond worden. Zij moeten hun probleem willen aanpakken, ze moeten leren hoe zichzelf te beheersen en eerlijk genoeg willen zijn om zelfs de meest persoonlijke delen van hun hart onder ogen te willen zien – iets wat ze hun hele leven nog nooit gedaan hebben. Dat is een nieuw gebied voor hen, en dat houdt in dat ze zichzelf moeten verootmoedigen, want per slot van rekening is hoogmoed het probleem dat hen weerhoudt te veranderen. (Vaak gepaard met angst)
Voor iemand die misbruikt wordt geldt dat zij het moeten noemen wat het is: misbruik. Zij moeten ook eerlijk zijn wat het is in hen waardoor zij die relatie aangegaan zijn, of als het misbruik zich later openbaarde, wat het is waardoor ze blijven – is het hun geloof? Het gevoel van falen? De angst wat er met die ander zal gebeuren als zij weggaan? Wat is de reden dat zij in die situatie blijven? Onverbloemde eerlijkheid met zichzelf is stap nummer 1 om uit die situatie van misbruik te komen.
Jezus zei dat echtscheiding toegestaan is vanwege de hardheid van de harten* in een referentie naar de Joodse wet betreffende echtscheiding** wat een hypothetisch geval benoemt van een vrouw die verschillende malen getrouwd en gescheiden is, omdat haar man haar telkens ging ‘haten’, en iedere keer staat zij zuiver voor de Heer en is ze vrij te hertrouwen. (Ik heb een cd/MP3 serie over dit onderwerp, als je geïnteresseerd bent)
Ik heb een echtpaar gekend dat 5 kinderen had, waarvan de man zijn vrouw regelmatig sloeg. Zo erg zelfs, dat ze helemaal onder de blauwe plekken kwam te zitten, en het werd steeds erger. Hij wilde niet naar mij luisteren en wilde ook geen hulp, en zij weigerde hem te verlaten. Hij verbrak hun verbond en zijn beloften voor God, had een hard hart wat zich uitte in geweld tegen haar – voor God en mensen had zij absoluut gronden voor echtscheiding. Maar zij weigerde dat, zelfs een tijdelijk uit elkaar gaan. Toen ik hen voor de laatste keer zag, zag ik dat hun tieners hetzelfde gedrag begonnen te tonen ten opzichte van hun vriendinnen…zo jammer.
*Mattheüs 19:8, **Deuteronomium 24:1-4
Hier zijn een aantal praktische indicatoren dat jij je in een situatie bevindt waarin misbruik is:
Ze snijden je geleidelijk af van anderen – familie, vrienden – en sluiten daarmee de cirkel. Ze houden bij waar jij bent en willen altijd weten wat je doet of wat je gedaan hebt; ze willen jou exclusief voor zichzelf hebben. Ze ‘vergeven’ jou (want het is altijd jouw schuld) maar hebben niet het idee dat zij zich moeten verontschuldigen/bekeren van hun gedrag. Ze dreigen met zelfmoord als jij weggaat, of ze dreigen ermee jou om te brengen, je geld af te pakken, of je reputatie te ruïneren bij jouw familie en vrienden en/of je werk.
Zie je dat sommige van bovenstaande eigenschappen ook gevonden worden in kerkculturen waar misbruik plaats vindt? Er wordt geëist dat jij alleen naar hun kerk gaat. Ze willen je schuldig laten voelen, maar je weet dat alles ok is als je geeft of meehelpt en aanwezig bent. Ze gebruiken hemel en hel om jou te manipuleren en je mee te dreigen. Jij hebt een probleem, het leiderschap kan niets verweten worden. Dingen worden verdraaid en het is altijd de schuld van een ander…
Ren naar de dichtstbijzijnde uitgang!
Maar ik hou van ze – van het onderwijs in de kerk, ik hou van mijn man, van mijn werk
Ik wil hier een feit aan toevoegen dat altijd in de achtergrond van ons denken moet zijn: Allemaal zullen we op een dag als individu voor de Here Jezus komen te staan om rekenschap over ons leven af te leggen. Dan kunnen we niet zeggen ‘dat komt door de duivel,’ of
‘mijn vrouw heeft mij zo gemaakt,’ of ‘als mijn vader niet gestorven was toen ik 12 was, zou alles heel anders gegaan zijn,’ en zelfs niet ‘er werd in de kerk misbruik gemaakt van mij’ noch ‘ik heb ik verschillende kerken gezeten waar geestelijke misbruik plaatsvond’.
Succesvolle mensen in Christus beseffen dat het ‘oordeelsdag’ hier en nu is, bij iedere beslissing, omdat de Geest der Waarheid in ons leeft die de juiste beslissing aan ons presenteert bij gebeurtenissen die in ons leven plaatsvinden – zij die groeien in Christus nemen de juiste, maar vaak de moeilijkste beslissing, omdat ze recht voor Hem willen staan, hier en nu, meer nog dan dat ze recht willen staan voor iemand anders in het hier en nu.
Je kunt niet, op de Oordeelsdag, hand in hand staan met degene die misbruik van jou maakte en de Heer verklaren waarom hij jou sloeg – zij staan daar alleen en moeten hun daden verantwoorden, zonder jou daar de schuld van te kunnen geven, of hun vader of wat er gebeurde toen ze 9 jaar oud waren. De oordeelsdag voor de volwassenen is iedere dag, omdat zij snel zijn zichzelf te oordelen, verlangt dat de Heer iets wat niet goed is in hun hart, laat zien, zodat het gecorrigeerd kan worden.
Er komt een punt dat de slachtoffer de persoon los moet laten die misbruik van hen maakt en op eigen benen gaat staan. Vaak komt dat moment als de behoeft aan zelfbehoud tot hetzelfde nivo komt als het besef dat, als ze in de relatie blijven, ze de misbruik in stand houden, of zichzelf in gevaar brengen.
Ik weet nog dat ik eens voor een heroïne verslaafde heb gebeden – net geen tiener meer, in en uit de verslaving – en de profetie die de Heer mij gaf was dat Hij bij hem was, maar dat het uit de verslaving komen, het moeilijkste zou zijn dan hij ooit gedaan had, maar dat Hij daar zou zijn, met hem, als de juiste beslissing genomen is. Er zou geen hemelse ‘zap’ zijn en je bent beter, maar dat Hij bij hem zou zijn bij iedere beslissing.
Koning Saul mishandelde 1 man – David
Degene die mishandelt, doet dat vaak bij één persoon en is er goed in dat feit verborgen te houden, of dat nu om woede uitbarstingen gaat of om verbaal misbruik of misbruik door verwaarlozing, bijvoorbeeld door thuis niet te willen praten en zich in zichzelf terug te trekken. Misschien gaat die persoon wel naar de kerk en ervaart hij de aanwezigheid van de Heer in de aanbidding of leert hij iets uit het Woord…en blijft toch misbruik plegen achter gesloten deuren. Zoals bij koning Saul, staan ze niet toe dat de Heer hen werkelijk verandert.
De vorige serie ging over de emotioneel zieke christen, en deze serie ging verder in die gedachtegang, maar hier kunnen alleen de kenmerken gedeeld worden van de emotioneel zieke en van degene die misbruik pleegt of mishandelt. Voor praktische hulp is vaak professionele hulp nodig.
Deze series schijnen licht op het Woord en het menselijk gedrag, maar om hieraan te ontsnappen is het nodig dat iemand langszij komt om te helpen…volgende week een ander onderwerp,
tot dan, zegen,
John Fenn
www.cwowi.org
mail naar [email protected]